RITA KOHNSTAMM

Columns (2000 - 2011)

Woordinflatie
Veel woorden en vooral scheldwoorden hebben aan
zeggingskracht ingeboet, doordat nuanceringen zijn
weggevallen. We gebruiken vaak te grote woorden.

Gemaakt of geboren
Een kind komt niet als onbeschreven blad ter wereld.
De aanleg stelt grenzen aan de ouderlijke invloed. Maar die is er wel!

De wormen in Naarden
Kinderen waarden en normen bijbrengen is niet zo
moeilijk. Zolang je zelf maar het goede voorbeeld geeft. Preken helpt niet.

Slaan
Het is verre van fraai. een tik voor de billen is geen kindermishandeling. Het is een lichaamstaal die
kinderen bekend voorkomt.

Nu en later
Wie kinderen heeft denkt veel aan de toekomst. Dat
beneemt soms het zicht op het heel eigene van iedere
fase in de kindertijd.

De eenzaamheid van verdriet
En hoe die misschien even wordt opgeheven als je
deelneemt aan een gemeenschappelijk rouwbetoon
met bloemen, kaarsen en briefjes.

Afscheid van het vaderland
Nederland is een immigratieland geworden, zegt men.
Maar is dat zo? Het is maar wat je onder emigratie en
immigratie verstaat.

Het lompe individu
Ontkerkelijking als bron van toenemend onfatsoen.
Maar wat is op zijn beurt de bron van die ontkerkelijking? De pil?

Een gedachtenstroom afdammen
Echte discussies vinden in de beslotenheid plaats.
Zonder toehoorders, achterbannen en notulen.

Verjongingskuur
Veel zestigers ruilen hun bewerkelijke grote huis in voor een gerieflijke flat. Maar het gaat om meer dan gemak alleen.

Mantelzorg
De verzorginsstaat neemt familie ook werk uit handen dat men eigenlijk vaak ook zelf zou kunnen doen.

Onvoorspelbaar leven
Toevallige ontmoetingen en onvoorziene omstandigheden buigen levenslijnen om in onvoorspelbare richting.

Hoera! Vakantie!
Wie met vakantie is bevindt zich in een crisissituatie, komt vaak helemaal niet tot rust, maar raakt juist in spanning.

Familieleven
Het zijn niet de familierelaties die familieleed veroorzaken, maar de familiemensen. Dat was vroeger zo en nu nog.

Vanzelfsprekend wij-gevoel
Kinderen grootbrengen doe je vanuit optimisme tegen
beter weten in. En ook bij conflicten hoor je hoe dan ook bij elkaar.

De kool, de geit en het sop
Wie gaat trouwen of samenwonen krijgt niet alleen met
die ene ander te maken, maar ook met diens verleden
en degenen die daarin een rol speelden.

Postnatale toenadering
Waardoor het na een bevalling vaak een tijdje duurt
voordat de wederkerige seksuele opwinding terugkomt
en je weer onbekommerd kunt vrijen.

Als ik jou was…
Kinderen lijken meestal wel wat op hun ouders. Maar
soms zijn ze heel anders. Sportieve hockyers hebben
dan een dromerige zoon die harp speelt.

Moeder de vrouw?
Ook al doet een moderne vader van alles en nog wat
met en voor de kinderen, vaak blijft zijn vrouw toch
de moederfiguur bij uitstek.

Verzinnen en verfraaien
Hoe ondraaglijk zou het leven worden als we niet af
en toe konden doen of iets niet of anders of in ieder
geval prettiger is gebeurd.

Ouderlijke eensgezindheid
Ouders die altijd één lijn trekken en elkaar nooit
afvallen vormen voor hun kinderen soms een te groot
machtsblok.

Het nieuwe ideaal
Was voorheen de rijkeluiswens eerst een jongen dan een meisje, nu kiezen de welgestelden steeds vaker voor drie kinderen.

Moeders en dochters
Een wezenlijk kenmerk van volwassenheid is begrijpen dat je moeder ook maar een mens is met mankementen.

Zusjes
De toon van hun relatie wordt in de kinderjaren gezet
onder regie van de ouders en verandert weinig in de loop van het leven.

Olifanten en engelen
De één heeft een ijzeren geheugen, de ander helemaal géén. Als ze een relatie met elkaar beginnen ligt narigheid in het verschiet.

Goede voornemens
De meeste zijn veel te vaag. Te veel iets, te weinig wat en al helemaal geen hoe. Zo komt er nooit wat van terecht. Het moet allemaal veel concreter.

Vraag en antwoord
Drie lezersvragen over een vader, een echtgenoot en een schoonmoeder. Met als antwoord de zaak eens vanuit een ander standpunt te bekijken.

Het verdwijnende kind
Door de moderne media blijft weinig voor kinderogen en -oren verborgen. De grens tussen kinderwereld en volwassen leefwereld vervaagt.

Arme jaren vijftig
Ze staan ten onrechte voor alles wat muf, benepen en bekrompen is. Een vals stereotiep en een vertekening van het verleden.

De macht van laten wachten
Wie meetelt heeft het druk. En wie het druk heeft is gehaast. Maar wie echt belangrijk is heeft juist nooit haast, is nooit bang te laat te komen en laat anderen rustig wachten.

Typisch Nederlands, toch?
Dat prinses Màxima de Nederlandse identiteit en dè Nederlander niet kon vinden, zegt niets. Identiteit kun je niet zien, laat staan ontmoeten. Identiteit laat zich alleen indirect kennen.

Ondank is ’s werelds loon
Waarom haat je me zo, ik heb je toch nooit een dienst bewezen? Behulpzaamheid en zorgzaamheid zijn heel belangrijk in een samenleving. Maar verwacht niet altijd dankbaarheid.

Schaamhaarloos
Ontluikend schaamhaar is in een meisjesleven één van de eerste zichtbare bewijzen van groeiende seksualiteit. Waarom willen jonge vrouwen dat weg hebben?

Het kan zo simpel zijn
Het moderne leven is als springen van de ene ijsschots op de andere. En als de wind draait ga je mee de andere kant op om maar niks nieuws of spannends te missen.

Een boek lezen?
Op het scherm zie je in één oogopslag wat er allemaal speelt, in een boek moet dat woord voor woord worden beschreven. Daarom vindt de jeugd boeken vaak zo traag.

Gamers worden managers
Teenagers zijn screenagers geworden, en spelend op het scherm wennen ze alvast aan een snelle en flexibele samenwerkingsstijl. Zo worden ze de managers van de toekomst.

Generation Me
Eens hadden we de Me Generation, die opkwam voor zichzelf en zelfvertrouwen kweekte. Maar het is een beetje uit de hand gelopen.

Positief denken
Optimisme is gezonder dan pessimisme. Maar soms moet je onder ogen zien dat sommige problemen niet op te lossen zijn, hoe positief je ook denkt.

Ode aan bescheidenheid
De kredietcrisis kan niet alleen zuiverend werken op het economisch bestel. Er lijkt ook een einde te komen aan de kijk-mij-eens-geweldig-zijn-cultuur.

Het leven versieren
In de jaren zestig moesten we zelf het leven versieren, omdat het aanbod in de winkels nog sober was. De gewone dingen maakten we wat mooier met kralen, lapjes en verf, heel veel verf.

Als ik toen niet...
Het leven dat je leidt is voor een belangrijk deel het resultaat van een reeks toevalligheden. Vooral het jonge leven zit ermee vol: overkomen ze je alleen maar of doe je er iets mee?

Geluksmomenten
De eerste keer vliegen, de eerste keer in New York rondlopen, de eerste keer skiën. De gelukzalige sensatie van allereerste keren. Is die voor kinderen net zo intens als voor volwassenen?

Wij zijn er voor jullie
Dat zinnetje staat vaak in overlijdensadvertenties. Maar is dat niet iets dat je op een briefje schrijft en stilletjes in de bus gooit? Waarom moet de hele wereld weet hebben van je mooie gevoelens?

Hoezo, leuk begraven?...
Reclamekreet: ‘Hoe uniek wordt jouw uitvaart?’ Als er iets niet uniek is, is het doodgaan. Het is ’t enige dat alle mensen gemeen hebben. Lachwekkend daar op het nippertje nog iets origineels van te willen maken.

Fascinerend sekseverschil
Meer vrouwen dan mannen zijn product-gericht en meer mannen dan vrouwen ik-gericht. En ik heb daarvoor ook een verklaring: dat komt doordat vrouwen de kinderen baren. De ultieme product-gerichtheid.

Privacy: logica ver te zoeken
In emotieprogramma’s op de televisie laten mensen hun persoonlijke levenssfeer tot in alle hoeken en gaten aan anderen zien. Maar als de politie hun kentekenbewegingen opslaat vinden ze dat privacy gevoelige informatie.

Gemeenplaatsen over internet
Internet zou ‘echte’ communicatie in de weg staan en het gemeenschapsgevoel ondermijnen. Maar in werkelijkheid maakt het bijvoorbeeld dat je een ander sneller even deelgenoot maakt van wat je denkt en beleeft.

Preuts of prikkelend?
Vroeger was een blote etalagepop al ongepast. Ze werden onder wijde linnen capes aan- en uitgekleed. Nu staan ze in allerlei sexy poses te kijk. In levende lijve maakt de kunst van het bedekken de zaak vaak spannender.

De chemie van de nieuwe man
Vrouwen worden steeds zelfverzekerder. Dankzij de pil hoeven ze ook niet meer zo nodig meteen vaste verkering. Dat is wel even wennen voor mannen. Maar hoe komt het dat die het zo ver hebben laten komen?

Gewoon lastig mogen zijn
Niet vreemd opkijken als ook kinderen in ontwikkelingslanden af en toe hun bordje niet willen leegeten, want dat zijn de gewone nukkigheden die bij het opgroeien horen.